ساحل انتظار

انسان در تلاوت سوره‌ى حمد:
١- با «بسم‌اللّه» از غير خدا قطع اميد مى‌كند.
٢- با «ربّ‌ العالمين» و «مالك يوم الدين» احساس مى‌كند كه پرورش يافته و مملوك خداوند است، و بر اين اساس بايد خودخواهى و غرور را كنار گذارد.
٣- با كلمه‌ى «عالمين» خود را مرتبط‍‌ با نظام هستى مى‌بيند و از تك‌روى و انزوا دورى مى‌كند.
٤- با «الرّحمن الرّحيم» خود را در سايه لطف او مى‌بيند.
٥ - با «مالك يوم الدّين» غفلتش از آينده زدوده مى‌شود.
٦- با گفتن «ايّاك نعبد» ريا و شهرت طلبى را زايل مى‌كند.
٧- با «ايّاك نستعين» به هيچ قدرت غير الهى پناه نمى‌برد.
٨ - با گفتن «انعمت» تمام نعمت‌ها را از او مى‌داند.
٩- با «اهدنا» هدايت به راه حقّ‌ و رهسپارى طريق مستقيم را در خواست مى‌كند.
١٠- با «صراط‍‌ الّذين انعمت عليهم» همبستگى خود را با پيروان حقّ‌ اعلام مى‌كند.
١١- با گفتن «غير المغضوب عليهم» و «لاالضّالّين» بيزارى و برائت از باطل و اهل باطل را ابراز مى‌دارد.
اهميّت «بسم اللّه»
در ميان اقوام و ملل مختلف، رسم است كه كارهاى مهم و با ارزش را به نام بزرگى از بزرگان خويش كه مورد احترام و علاقه‌ى آنهاست، شروع مى‌كنند تا آن كار ميمون و مبارك گردد و به انجام رسد. البتّه آنان بر اساس اعتقادات صحيح يا فاسد خويش عمل مى‌كنند.
گاهى به نام بت وطاغوت‌ها وگاهى با نام خدا و به دست اولياى خدا، كار را شروع مى‌كنند. چنانكه در جنگ خندق، اوّلين كلنگ را رسول خدا صلى الله عليه و آله بر زمين زد. 
«بسم‌اللّه الرّحمن الرّحيم» سر آغاز كتاب الهى است. «بسم‌اللّه» نه تنها در ابتداى قرآن، بلكه در آغاز تمام كتاب‌هاى آسمانى بوده است.
در سر لوحه‌ى كار و عمل همه‌ى انبيا «بسم‌اللّه» قرار داشت. وقتى كشتى حضرت نوح در ميان امواج طوفان به راه افتاد، نوح عليه السلام به ياران خود گفت: سوار شويد كه «بسم‌اللّه مجراها و مرساها» ٢حركت و توقّف اين كشتى با نام خداست. حضرت سليمان عليه السلام نيز وقتى ملكه سبا را به ايمان فراخواند، دعوتنامه خود را با جمله‌ى «بسم‌اللّه الرّحمن الرّحيم»  آغاز نمود.
حضرت على عليه السلام فرمود: « بسم‌اللّه» ، مايه بركت كارها و ترك آن موجب نافرجامى است.
همچنين آن حضرت به شخصى كه جمله‌ى « بسم‌اللّه » را مى‌نوشت، فرمود: «جَوِّدها» آن را نيكو بنويس. 
بر زبان آوردن «بسم‌اللّه» در شروع هر كارى سفارش شده است؛ هنگام خوردن و خوابيدن و نوشتن، سوارشدن، مسافرت وبسيارى كارهاى ديگر؛ حتّى اگر حيوانى بدون نام خدا سربرنده شود، مصرف گوشت آن حرام است؛ شايد رمزش آن باشد كه خوراك انسان‌هاى هدف‌دار و موحّد نيز بايد جهت الهى داشته باشد.
در حديث مى‌خوانيم: « بسم‌اللّه» را فراموش نكن؛ حتّى در نوشتن يك بيت شعر. رواياتى نيز در پاداش كسى است كه اوّلين بار « بسم‌اللّه » را به كودك ياد بدهد. 
سؤال: چرا در شروع هر كارى «بسم‌اللّه» و بردن نام خدا سفارش شده است‌؟
پاسخ: «بسم‌اللّه» آرم و نشانه‌ى مسلمانى است و بايد تمام كارهاى هر مسلمان رنگ الهى داشته باشد. همان‌گونه كه محصولات و كالاهاى ساخت يك كارخانه، آرم و علامت آن كارخانه را دارد؛ خواه به صورت جزيى باشد يا كلّى. مثلاً يك كارخانه چينى سازى، علامت خود را روى تمام ظروف مى‌زند، خواه ظرف‌هاى بزرگ باشد يا ظرف‌هاى كوچك. يا اين‌كه پرچم هر كشورى هم بر فراز ادارات و مدارس و پادگان‌هاى آن كشور است و هم بر فراز كشتى‌هاى آن كشور در درياها و هم بر روى ميز ادارى كارمندان.
کتاب پرتوی از نور، محسن قرائتی .صفحه 27